Als je reumatoïde artritis (RA) hebt, zijn symptomen -zoals gewrichtspijn en zwelling- een gegeven. Maar je kan ook in de greep zijn van een minder tastbaar symptoom: chronische vermoeidheid. In feite is vermoeidheid een van de meest voorkomende en frustrerende RA-symptomen.
"RA-vermoeidheid is een symptoom dat moeilijk voor reumatologen echt te begrijpen is", zegt Yousaf Ali, MD, universitair hoofddocent geneeskunde aan de Icahn School of Medicine en hoofd van de afdeling reumatologie van het Mount Sinai West Hospital in New York City. "Het is een systemische uitputting, dat je hele systeem beïnvloedt in plaats van alleen maar een bepaald lichaamsdeel."
Mensen met RA die vechten tegen de chronische vermoeidheid beschrijven het vaak als een diepe vermoeidheid of een vertraging in je handelen, vergelijkbaar met het gevoel dat iemand anders zou kunnen hebben tijdens het herstellen van de griep.
Meldenswaard is ook dat er andere mogelijke oorzaken van vermoeidheid zijn, zelfs als je RA hebt. "Er moet ook worden gezocht naar omkeerbare oorzaken van chronische vermoeidheid, zoals depressie, bloedarmoede en hypothyreoïdie (traagwerkende schildklier)," zegt Dr. Ali.
Depressie in het bijzonder kan ook inwerken op jouw energieniveaus. Een studie, gepubliceerd in het maart-april 2015 nummer van het Pakistan Journal of Medical Sciences, vond dat bijna driekwart van degenen met RA depressief waren en dat hun depressie overeenstemde met de ernst van hun RA-symptomen.
Andere onderliggende oorzaken van vermoeidheid kunnen bijwerkingen van je medicijnen zijn. Eenmaal de oorzaak is vastgesteld, kan je er met jouw arts aan werken en de juiste behandeling krijgen.
Vanwege de relatie tussen RA en depressie, is het duidelijk dat vermoeidheid ook psychologisch op jou kan wegen. Dus, om chronische vermoeidheid te bestrijden, heb je een strategie nodig die meerdere fronten behandelt, zoals het nemen van rustpauzes.
Strategieën om vermoeidheid te bestrijden en energie terug te winnen
Elk plan om vermoeidheid te bestrijden, begint met goed voor jezelf te zorgen.
Dat betekent voldoende slapen, goed eten, op gang komen en actief blijven.
Dit gezegd zijnde, hierna enkele specifieke tips om chronische vermoeidheid door RA te beheersen.
1. Praat met jouw arts over het behandeling van de RA-ontsteking
Je hoeft niet alleen tegen vermoeidheid te vechten; samenwerken met je arts, om de RA-ontsteking onder controle te krijgen, kan aanzienlijk helpen. "Cytokines - eiwitten geproduceerd door cellen - kunnen ontstekingen versterken, die een directe invloed kunnen hebben op hersenreceptoren die vermoeidheid te veroorzaken. Aldus de eerste strategie is om met je reumatoloog te werken om de ontsteking onder controle te krijgen, "zegt Ali." Medicijnen die de ontsteking verminderen, verminderen vaak de vermoeidheid. "
2. Start met je bewegingsroutine
"Inactiviteit kan een vicieuze cirkel zijn. RA-vermoeidheid maakt het moeilijk om in beweging te komen en inactiviteit maakt vermoeidheid erger", legt Ali uit. "De meeste mensen met RA voelen zich energiek na inspanning. Het kan helpen om met een fysiotherapeut aan de slag te gaan. "De beste beweging voor mensen met RA zijn vaak activiteiten met weinig impact zoals stationair fietsen, zwemmen en wandelen.
3. Vermijd middagdutjes
Een goede nachtrust vereist gezonde slaapgewoonten. Vermijd zoveel mogelijk dutjes overdag . Je moet ongeveer 16 uur wakker zijn om 's nachts goed te kunnen slapen, bijvoorbeeld om 7.00 uur opstaan en om 23.00 uur naar bed. Wanneer je naar bed gaat, hou je slaapkamer stil, donker en comfortabel en vermijd om er een entertainmentplek van te maken (dat betekent geen elektronica). Sla ook de alcohol en zware maaltijden voor het slapengaan over en beperk cafeïne na de middag. Naar bed gaan en elke dag op hetzelfde tijdstip wakker worden, kan ook helpen.
4. Probeer hulpmiddelen
Het gebruik van sommige hulpmiddelen kan erbij helpen om je energieverbruik te verminderen die je dagelijks thuis en op het werk verbruikt. Hulpmiddelen voor thuisgebruik omvatten ritssluitingstrekkers, knoophulpmiddelen, elektrische blikopeners, grijp- en reikgereedschappen, badkamerbars en -leuningen. Praat met een fysiotherapeut om de hulpmiddelen te vinden die het best bij jouw behoeften passen. Werkplek aanpassingen, zoals een in de hoogte verstelbare stoel en werkoppervlak of een handsfree telefoonheadset kunnen ook positief bijdragen. Een ergotherapeut kan jou helpen bij het maken van aanpassingen op het werk om energie te besparen en je comfortabeler te voelen.
5. Overweeg cognitieve gedragstherapie
Een chronische en onvoorspelbare fysieke conditie is op zich al uitputtend en kan een negatieve invloed hebben op je emotionele gezondheid. CGT, een vorm van gesprekstherapie, kan jou leren anders te denken over vermoeidheid. Het veranderen van je denken kan de manier waarop jij je voelt veranderen. Uit een studie, gepubliceerd in Reumatic & Musculoskeletal Diseases Open in februari 2015, bleek dat een korte CGT-cursus patiënten met chronische pijn op de lange termijn hielp om zich beter te voelen.
6. Vraag jouuw arts om medicijnen tegen vermoeidheid
Er zijn bepaalde medicijnen die chronische vermoeidheid kunnen helpen.
"Je moet deze echter met alle voorzichtigheid gebruiken, omdat het moeilijk is om ermee te stoppen", zegt Ali. "Een laaggedoseerd antidepressivum, dat voor het slapengaan wordt ingenomen, kan ook pijn en vermoeidheid verminderent bij sommige mensen met RA," hij zegt.
De chronische vermoeidheid van RA is mogelijk niet zo duidelijk vast te stellen als pijn en zwelling, maar het kan een groot effect hebben op jouw fysieke en mentale welzijn. Om vermoeidheid te bestrijden, is een teamaanpak het beste. Dat kan jouw reumatoloog, een fysiotherapeut, een ergotherapeut of een specialist in de geestelijke gezondheidszorg zijn.
Maar het belangrijkste lid van je zorgteam ben jij. Zorg ervoor dat je zoveel mogelijk leert over RA en werk samen met je arts en specialisten om vermoeidheid onder controle te krijgen en energieker te voelen.
Voor vragen over dit artikel kan je mailen naar info@raliga.be
Meer info op raliga.be over: vermoeidheid
Bron: Vrije vertaling everydayhealth.com, Chronic Fatigue From RA: 6 Ways to Fight Back
