Reuma on the move
Gezond sporten helpt reumapatiënten
Wie reuma heeft, doet er goed aan om gezond te blijven bewegen. Sport is goed voor veel redenen, en helpt tegen de pijn en de ontstekingen. De diensten Reumatologie en Fysische Geneeskunde van het OLV ziekenhuis in Aalst slaan daarom de handen in elkaar voor ‘Reuma on the move’. Ook fitnesscentra en sportclubs uit Aalst en omgeving werken actief mee. We gingen erover praten met reumatoloog en sportarts dr. Muriel Stubbe en met sport- en inspanningsfysioloog Wim Van Driessche.
“Het idee voor Reuma on the move is gegroeid uit onze ervaringen met oncologiepatiënten,” vertelt Wim Van Driessche. “Wij volgen deze patiënten nauwgezet op tijdens hun revalidatie, maar we zorgen ervoor dat mensen niet langer dan nodig naar het ziekenhuis moeten komen. Daarom werken we al enkele jaren samen met een 25-tal fitnesspraktijken, kinesitherapeuten en sportclubs uit Aalst en omgeving. Op die manier kunnen we méér patiënten helpen. Bovendien kunnen de patiënten dichter bij huis revalideren en voelen ze zich minder patiënt, minder ziek. Uiteraard bewaken we de kwaliteit van de centra waarmee we samenwerken. Alle kinesitherapeuten en sportcoaches moeten eerst een gedegen opleiding volgen. Hiervoor werken we samen met de Arteveldehogeschool. Dat waardevolle netwerk zetten we nu ook voor reumapatiënten in. Voor reumapatiënten gaat het niet over revalidatie, wel over hen terug aan het bewegen en het sporten te krijgen.”
Grote meerwaarde
“Wie pijn heeft, heeft vaak de neiging om minder te sporten en te bewegen,” zegt dr. Muriel Stubbe. “Dat is ook het geval bij mensen met reuma. Sommigen zijn zelfs bang om te bewegen bij pijn, bang om iets verkeerds te doen. Gelukkig kunnen we al veel pijn verhelpen met medicatie. De pijn en de reumatische aandoening, zoals reumatoïde artritis, is veel beter te behandelen dan pakweg twintig jaar geleden. Dat vergemakkelijkt de stap naar sporten en bewegen.”
“Bewegen stimuleert de doorbloeding in de gewrichten, wat leidt tot minder pijn,” zeggen Wim Van Driessche en dr. Muriel Stubbe. “Wandelen en fietsen zijn bijvoorbeeld goede sporten, omdat je je hele lichaam gebruikt. Wie te veel rust, wordt sneller moe en zal na verloop van tijd nog meer rusten, wat leidt tot een neerwaartse spiraal. Bewegen is heilzaam voor veel patiënten, zeker ook bij reuma.”
“Medicatie en sporten gaan hand in hand bij de behandeling van reuma,” zegt dr. Stubbe. “Beide zijn nodig voor een goed resultaat. De samenwerking tussen reumatologen en fysische geneeskunde is dan ook een grote meerwaarde.”
Inspanningstest
“Het is belangrijk om op maat van de patiënt te werken,” zegt dr. Stubbe. “Je moet rekening houden met de mogelijkheden en de beperkingen van elk individu, zowel medisch als wat de keuze van sport betreft. Progressie maken moet helemaal op maat. Bij de keuze van de sport is het cruciaal dat de patiënt erachter staat. Zo vergroot de kans dat hij of zij het volhoudt en er zelfs plezier aan beleeft.”
“We starten altijd met een inspanningstest, zoals bij topsporters,” vertelt Wim Van Driessche. “Met de resultaten van de test stellen we een persoonlijk trainingsprogramma op. We leren de patiënt ook om met een hartslagmeter te werken. De patiënt kan individueel aan de slag hiermee, maar nog beter is om naar een van de fitness- of sportcentra te gaan waarmee we samenwerken. Na zes weken bel ik de patiënten op om te horen hoe ze het maken. Na twaalf weken neemt dr. Stubbe telefonisch contact op met de patiënt en na achttien weken ik nog eens. Die herhaalde contacten stimuleren de patiënten om door te zetten. Ze weten dat ze opgevolgd worden. Na zes maanden komt de patiënt op consultatie en doen we opnieuw de inspanningstest. Is er vooruitgang gemaakt? Hoe voelt de patiënt zich? Hoe is het gesteld met de conditie? We geven verder advies en raden de patiënten aan om op een gezonde manier te blijven sporten. Wie dat doet in één van de centra waarmee we samenwerken, weet dat hij in goede handen is. We blijven namelijk de kwaliteit van deze centra op de voet volgen. We doen dat in samenwerking met Sport Aalst.”
Sport verstandig
Het belang van sport voor reumapatiënten kan niet overschat worden. “Dankzij sport houd je je gewrichten in beweging,” legt dr. Stubbe uit. “Tegelijk versterk je je spieren, zodat je je gewrichten kan ontlasten. Sporten gaat ook osteoporose tegen. En het vermindert het cardiovasculair risico dat reumapatiënten lopen door de ontstekingen. Bovendien versterkt sport de mentale weerbaarheid en het vertrouwen in het eigen lichaam. Je slaapt er beter van, wat belangrijk is voor reumapatiënten die ’s nachts vaak pijn hebben. Sport helpt je gewicht onder controle te houden, het is goed tegen stress en tegen ontstekingen. En last but not least zorgt sport dikwijls ook voor sociale contacten.”
Kan je reuma ook voorkomen door verstandig te sporten? “Dat denk ik niet,” zegt dr. Stubbe. “Reuma is grotendeels een genetische aandoening. Maar door gezond te leven, niet te roken en voldoende te sporten kan je de reuma wel uitstellen en matigen. Ook het vermijden van stress helpt daarbij. Stress zorgt voor reuma-opstoten.”
“Maar sport verstandig. Het kan fout lopen zonder begeleiding. Sport nooit zonder opwarming. Leg de lat ook niet te hoog. Ga niet meteen voor een halve marathon. Bouw progressief op, voorkom blessures en houd rekening met je beperkingen. ”
|
Resultaten monitoren Het OLV Ziekenhuis monitort de resultaten wetenschappelijk om patiënten in de toekomst nog beter te kunnen begeleiden. |
Bron: artikel gepubliceerd in Update juli 2023 (magazine voor patiënten van het OLV Ziekenhuis Aalst)
